František Kowolowski
NHABITAT / Platformy o heterogenicznym charakterze
SYMPOZJUM, projekt edukacyjny, interwencja artystyczna
Działanie twórcze 2024
ART LAB Wyspa, Fundacja Wyspa Progress Gdańsk, Wyspa Sobieszewska, PL
Heterotopia to termin odnoszący się do innych miejsc zwanych nie-miejscami, który został sformułowany przez Faucaulta. z greckiego heteros (inny, odmienny) + τόπος (topos, miejsce). Jest przeciwieństwem utopii, która nie jest zakorzeniona w rzeczywistości.
Według Michela Foucaulta (1986: 22) teraźniejszość jest „epoką przestrzeni”. Według autora nasze obecne zainteresowanie przestrzenią zastąpiło fascynację czasem i historią, które uważa za typowe dla XIX wieku. Rozumienie przestrzeni opiera się na tradycji strukturalizmu. Rozpatruje tę kategorię w ramach trójwymiarowego modelu: przestrzeń - władza - wiedza.
Projekt wskazuje na ukształtowane granice układu nie-miejsc, znaczeń (przekazów) i instytucji, które na ogół wiążą się z przerwami czasowymi. Pierwszym typem są heterotopie charakteryzujące się ciągłym gromadzeniem czasowych artefaktów. Są to na przykład muzea lub archiwa (tamże: 26), które służą jako miejsce gromadzenia, przecięcia wszystkich czasów w jednej przestrzeni, ale same stoją poza nimi. W świetle tego rozumowania odbicie, lustro, jest największą formą heterotopii w miejscu - poza miejscem, w rzeczywistości - poza rzeczywistością. Te modele i obiekty zostały wykorzystane w performansie na osi przedmiot - podmiot (formy podświadome, archetypy, rzeczywistość alienacji, rzeczywistość percepcji, polityka i sztuka, krytyka obrazu, języka, tekstów, symboli).
1) Przestrzeń / Nie - miejsca
Model przestrzeni - tworzenie autonomicznej strefy. Platforma - powiązanie aranżacyjne i widoczność fragmentów architektury miejsca. Forma konstrukcji nawiązuje do typologii miejsca. Także model i przestrzeń ciała, cielesność.
2) Władza
Władza sprawowana - władza bezsilnych. Ukształtowana dominacja instytucjonalna, polityczna lub kulturowa (zewnętrzność - wewnętrzność, śmierć autora, forma autonomiczna).
3) Wiedza
Poznanie jako narzędzie władzy. Dominacja wiedzy o świecie poprzez modele naukowe.
4) Świat jest naszym obrazem
Odpowiedzialność za obraz świata, a nie za mimetyczne naśladownictwo.
Znaki i symbole nie są w opozycji do materialnie namacalnych elementów przestrzeni miejskiej, ale są w relacji do siebie nawzajem. Są nie mniej realne niż architektura czy przedmioty (Hubbard 2006: 123). Nie-miejsca są ustanawiane poprzez teksty, język i symbole.
Foucault, Michel. 1986. „O innych przestrzeniach”. Diacritics 16 (1): 22-27.
Hubbard, Phil. 2006. City. London: Routledge.
Przetłumaczono z DeepL.com (wersja darmowa)
František Kowolowski (* 1967) studiował w Pracowni Malarstwa Jana Tarasina i Ryszarda Winiarskiego na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Specjalizuje się w malarstwie, performansie, instalacji, wideo i fotografii. W swojej pracy wykorzystuje także doświadczenia zza kulis działań artystycznych. Zajmuje się przemijaniem, artystycznym recyklingiem, łączeniem rzeczy z określonym miejscem i manipulowaniem jej znaczeniem w danym kontekście. Polaczony jest głównie ze scena ostrawska, która charakteryzuje się specyficzną formą artystycznej subwersji i ironii. Bada możliwości własnego fizycznego zaangażowania artysty. Oprócz samej pracy intensywnie angażuje się również w działalność kuratorską. Pracował w Morawskiej Galerii w Brnie, w Galerii Młodych czy w Galerii G99 w Brnie. Prowadzi pracownie Malarstwa II na Wydziale Sztuki Uniwersytetu w Ostrawie oraz jako nauczyciel zewnętrzny na Wydziale Sztuk Pięknych w Brnie. Jest także autorem wielu międzynarodowych projektów kuratorskich, m.in. w MNAC w Bukareszcie, czy w Galerii Arsenał w Białymstoku.
